Ngày đăng: 05/06/2013
Nội dung:
Tuệ Tĩnh Thiền sư - Nguyễn Bá Tĩnh (慧靜禪師, 1330-?), thường được gọi tắt là Tuệ Tĩnh hoặc Huệ Tĩnh (慧靜), người làng Nghĩa Phú, tổng Văn Thái, huyện Cẩm Giàng, phủ Thượng Hồng(nay là tỉnh Hải Dương) được phong là ông tổ ngành dược Việt Nam và là người mở đầu cho nền y dược cổ truyền Việt Nam. Các bộ sách Nam Dược thần hiệu và Hồng Nghĩa giác tư y thư của ông không chỉ có ý nghĩa trong lịch sử y học mà cả trong lịch sử văn học Việt Nam.
Nhiều thế kỷ qua, Tuệ Tĩnh được tôn là vị thánh thuốc Nam. Tại Hải Dương, còn đền thờ ông ở xã Cẩm Văn, Cẩm Vũ, ở chùa Hải Triều làng Yên Trung, nay là chùa Giám, xã Cẩm Sơn, huyện Cẩm Giàng, có tượng Tuệ Tĩnh. Câu đối thờ ông ở đền Bia viết, dịch nghĩa như sau:
- Mở rộng phương Tiên, công tế thế cao bằng Thái lĩnh
- Sống nhờ của Phật, ơn cứu người rộng tựa Cẩm giang
- Bế tinh, dưỡng khí, tồn thần
- Thanh tâm, quả dục, thủ chân, luyện hình
Tiểu sử
Nếu những kết quả nghiên cứu văn học, ngôn ngữ học Việt Nam sau này không đưa thêm bằng chứng gì mới thì truyền thuyết địa phương và những công trình nghiên cứu chuyên môn khác cho phép khẳng định Tuệ Tĩnh là một nhân vật đời Trần. Ông chính tên làNguyễn Bá Tĩnh (阮伯靜), biệt hiệu là Tráng Tử Vô Dật, quê ở làng Xưa, tổng Văn Thai, huyện Cẩm Giàng, phủ Thượng Hồng (nay là thôn Nghĩa Phú, xã Cẩm Vũ, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương).
Mồ côi cha mẹ từ lúc 6 tuổi, Nguyễn Bá Tĩnh được các nhà sư chùa Hải Triều và chùa Giao Thủy nuôi cho ăn học. Năm 22 tuổi, ông đậu Thái học sinh dưới triều vua Trần Dụ Tông, nhưng không ra làm quan mà ở lại chùa đi tu lấy pháp hiệu là Tuệ Tĩnh. Những ngày đi tu cũng là những ngày ông chuyên học thuốc, làm thuốc, chữa bệnh cứu người.
Năm 55 tuổi (1385), Tuệ Tĩnh bị đưa đi cống cho triều đình nhà Minh. Sang Trung Quốc, ông vẫn làm thuốc, nổi tiếng, được vua Minh phong là Đại y Thiền sư, mất ở đó, không rõ năm nào. Bia văn chỉ ở làng Nghĩa Phú (do Nguyễn Danh Nho soạn năm 1697) cùng các tư liệu khác ở địa phương đều ghi như vậy.
Công trình y-dược
Những năm ở trong nước, Tuệ Tĩnh đã chăm chú nghề thuốc: trồng cây thuốc, sưu tầm kinh nghiệm chữa bệnh trong dân gian, huấn luyện y học cho các tăng đồ. Ông đã tổng hợp y dược dân tộc cổ truyền trong bộ sách giá trị là bộ Nam dược thần hiệu chia làm 10 khoa. Đặc biệt, ông có bộ Hồng Nghĩa giác tư y thư (2 quyển) biên soạn bằng quốc âm, trong đó có bản thảo 500 vị thuốc nam, viết bằng thơ Nôm Đường luật, và bài "Phú thuốc Nam" 630 vị cũng bằng chữ Nôm. Thơ văn Nôm đời Trần rất hiếm, nếu quả thực đó là tác phẩm của Tuệ Tĩnh thì chúng không chỉ giá trị trong y học mà còn là tác phẩm quan trọng trong lịch sử văn học bởi vì đây là các tác phẩm ở thời kì đầu của văn học chữ Nôm .
Từ bao đời nay, giới y học Việt Nam và nhân dân đều công nhận Tuệ Tĩnh có công lao to lớn trong việc xây dựng một quan điểm y học độc lập, tự chủ, sát với thực tế Việt Nam. Câu nói của ông: "Nam dược trị Nam nhân" thể hiện quan điểm đầy biện chứng về mối quan hệ mật thiết giữa con người với môi trường sống xung quanh. Quan điểm ấy dẫn dắt ông lên ngôi vị cao nhất của nền y học cổ truyền Việt Nam: Ông Thánh thuốc Nam! Trong trước tác của mình, ông không rập khuôn theo các trước tác của các đời trước, Ông không đưa kim, mộc, thủy, hỏa, thổ lên đầu mà xếp các cây cỏ trước tiên! Ông cũng phê phán tư tưởng dị đoan của những người chỉ tin vào phù chú mà không tin thuốc. Ông đã nêu ra nhiều phương pháp khác nhau để chữa bệnh như: châm, chích, chườm, bóp, xoa, ăn, uống, hơ, xông, v.v.
Tuệ Tĩnh đã không dừng lại ở vị trí một thầy thuốc chữa bệnh, ông còn tự mình truyền bá phương pháp vệ sinh, tổ chức cơ sở chữa bệnh trong nhà chùa và trong làng xóm. Có tài liệu cho biết, trong 30 năm hoạt động ở nông thôn, Tuệ Tĩnh đã xây dựng 24 ngôi chùa, biến các chùa này thành y xá chữa bệnh. Ông tập hợp nhiều y án: 182 chứng bệnh được chữa bằng 3.873 phương thuốc. Ông cũng luôn luôn nhắc nhở mọi người chú ý nguyên nhân gây bệnh, tìm biện pháp phòng bệnh tích cực. Tuệ Tĩnh nhấn mạnh tác dụng việc rèn luyện thân thể và sinh hoạt điều độ. Ông nêu phương pháp dưỡng sinh tóm tắt trong 14 chữ:
Tuệ Tĩnh còn tập hợp những bài thuốc chữa bệnh cho gia súc. Có thể nói, ông đã góp phần đặt cơ sở cho ngành thú y dân tộc của Việt Nam. (Nguồn: http://vi.wikipedia.org)
- DANH NHÂN VĂN HÓA THẾ GIỚI ĐẠI THI HÀO NGUYỄN DU
- DANH NHÂN HỌ NGUYỄN TRONG LỊCH SỬ VIỆT NAM
- DANH NHÂN HỌ NGUYỄN VIỆT NAM - LINH QUẬN CÔNG NGUYỄN TRỌNG ĐẠT
- Gia Long
- DANH NHÂN HỌ NGUYỄN VIỆT NAM - NGUYỄN HOÀNG TỪ
- DANH NHÂN HỌ NGUYỄN VIỆT NAM Chủ tịch Hồ Chí Minh trong con mắt người nước ngoài;
- Nguyễn Mậu Tuyên (1518-1599) là công thần giúp nhà Lê trung hưng trong lịch sử Việt Nam.
- DÒNG HỌ NGUYỄN ĐÌNH Nghệ An xuất phát từ cụ Nguyễn Kế Sài
- Nguyễn Công Hãng : Người phá bỏ lệ cống người vàng Liễu Thăng và nước giếng Trọng Thủy.
- VUA HÙNG
- HĐHNVN ĐÓN TIẾP ĐOÀN PHỤ NỮ HỌ NGUYỄN TỈNH HÀ GIANG VÀ CÙNG ĐOÀN VÀO LĂNG VIẾNG BÁC
- HĐHNVN ĐÓN TIẾP ĐOÀN PHỤ NỮ HỌ NGUYỄN TỈNH HÀ GIANG VÀ CÙNG ĐOÀN VÀO LĂNG VIẾNG BÁC
- LỜI KÊU GỌI THAM GIA LÀ THÀNH VIỆN CỦA CÔNG TY CP ĐẦU TƯ XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ NHÀ THỜ TỔ HỌ NGUYỄN VIỆT NAM
- HĐHNVN THĂM VÀ LÀM VIỆC VỚI NHÀ ĐẦU TƯ NGUYỄN HÙNG ANH
- TIN VUI TÀI TRỢ TÁI BẢN CUỐN “LỊCH SỬ HỌ NGUYỄN VIỆT NAM
- MỘT LỜI ĐỘNG VIÊN
- DỰ THẢO ĐIỀU LỆ CÔNG TY CP ĐẦU TƯ XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ NHÀ THỜ TỔ HỌ NGUYỄN VIỆT NAM
- BẢN DỰ KIẾN THÀNH LẬP CÔNG TY CP ĐẦU TƯ XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ NHÀ THỜ TỔ HỌ NGUYỄN VIỆT NAM
- NHÀ PHONG THỦY ÔNG NGUYỄN NGỌC SANG XEM PHONG THỦY CÁC KHU ĐẤT BA VÌ DỰ KIẾN HĐHNVN MUA XÂY NHÀ THỜ TỔ HỌ NGUYỄN VIỆT NAM
- NHÀ TÀI TRỢ ÔNG NGUYỄN HÙNG ANH ĐÃ CHUYỂN CHO NHÀ IN QUÂN ĐỘI 100 TRIỆU ĐỒNG
- KHU KINH TẾ THANH NIÊN MỘT THỜI ĐỂ NHỚ
- ĐƯỢC TẶNG CHỮ “KHỎE”
- “MỘT ĐỀ TÀI KHOA HỌC THÚ VỊ VỀ HAI TÁC PHẨM CỦA NGUYỄN ÁI QUỐC”
- LỜI CỤ HỒ CA NGỢI VUA GIA LONG BỊ CẮT BỎ, HÃY TRẢ CHỮ LẠI CHO CỤ HỒ ĐI !
- Trưa 8/7, thêm 355 ca Covid-19 tại 16 tỉnh thành
- SÁCH VÀ TRI THỨC
- NĂM TÂN SỬU NÓI CHUYỆN SỬU
- TIẾN ĐỘ THI CÔNG NHÀ THỜ HỌ NGUYỄN VIỆT NAM Ở THÔN Á LỮ XÃ ĐẠI ĐỒNG THÀNH HUYỆN THUẬN THÀNH TỈNH BẮC NINH
- LỜI TÂM SỰ: Phần thứ hai: Cái tâm với dòng họ
- LỜI TÂM SỰLỜI TÂM SỰ: Phần thứ nhất: Chữ BẠN và nghĩa trong dòng họ